De zuivelmarkt is in het eerste kwartaal van dit nieuwe jaar gekenmerkt door turbulentie en wisselvalligheid. De melkprijs wordt met een opvallende vertraging gecorrigeerd, zegt Danielle Duijndam, zuivelspecialist van Rabobank, in een vandaag gepubliceerd artikel over de marktontwikkelingen in de zuivel. Er wordt gesproken over een ‘mismatch’, die momenteel leidt tot een correctie van de melkprijs.
Niet alleen in Nederland, maar ook in andere Europese landen kunnen melkveehouders rekenen op een dalende melkrijs. Europa en de Verenigde Staten laten een groei van melkproductie zien, waardoor, aldus Rabobank, de markt van een klein tekort aan melk, naar een iets teveel aan melk beweegt.
Melkveehouders in Nederland houden productie op peil
Het nieuwe jaar startte in Nederland met een toename van de melkproductie, zoals in januari met 4.6%. De Nederlandse melkveehouders zijn goed in staat om de productie zo goed mogelijk op peil te houden. De hoge melkprijzen, in combinatie met de tot nu toe milde winter, zijn hiervoor een stimulans. Prijzen voor belangrijke grondstoffen zoals kunstmest, krachtvoer en diesel, hebben hun piek gehad. Zoals verwacht vindt de correctie op de melkrijs in het eerste kwartaal plaats, waardoor de mismatch tussen uitbetaalde melkprijzen en marktprijzen wordt verkleind, aldus Rabobank.
Uitdagende situatie melkproductie in exportregio’s
Belangrijke exportregio’s zoals de VS, Nieuw-Zeeland, en Brazilië laten een grotere jaarlijkse groei van de melkproductie zien, ook in de 27 EU lidstaten en het Verenigd Koninkrijk. Melkprijzen volgen, met enige vertraging , de dalende trend van grondstoffenprijzen. Rabobank: ‘Kosten voor bijvoorbeeld voer, kunstmest en energie, zoals diesel, blijven relatief duur, en in combinatie met lagere melkprijzen zorgt dit voor een negatieve invloed op de marge op boerderijniveau’.
Europese prijzen basiszuivelproducten bereiken bodem
Europese zuivelprijzen hebben volgens Rabobank de afgelopen maanden een stap naar beneden gezet. Prijzen voor een ton Goudse foliekaas (foliekaas wordt direct na het pekelen in folie verpakt en gekoeld) zakten in januari van EUR 4.150 naar EUR 2.800 en kwamen halverwege februari terug naar een niveau van EUR 3.225.
Rabobank zegt dat het eerste kwartaal van 2023 zich kenmerkt door ‘wisselvalligheid’, wat onzekerheid met zich meebrengt. De lagere prijzen voor basiszuivelproducten trokken extra kopers aan, dat is volgens de onderzoekers een indicatie van relatief lage voorraden. Vooruitkijkend verwacht Rabobank dat boter- en kaasprijzen het prijsdal voorlopig zijn gepasseerd, hoewel terugspringen van de boerderijmelkprijs niet eerder wordt verwacht dan in de loop van het tweede kwartaal.
Inflatie op voedselprijzen zijn ook in het zuivelsegment goed zichtbaar. Europese consumenten worden geconfronteerd met gestegen prijzen (zie figuur melkprijzen internationaal). Voor sommige productgroepen, zoals boter en vloeibare melk, worden door diverse retailers in Noordwest-Europa begin 2023 al prijsdalingen doorgevoerd. Verwerkers en retailers zitten opnieuw in een ronde van ‘felle onderhandelingen’.