Op 14 december 2019 trad de Europese Plantgezondheidsverordening (PHR) in werking. In het verlengde daarvan is er in Nederland nu de Plantgezondheidswet (PGW). Deze wet vervangt de huidige Plantenziektenwet uit 1951. Per 1 maart 2021 is de nieuwe Plantgezondheidswet formeel in werking getreden.
Tussen december 2019 en 1 maart 2021 gebruikten de keuringsdiensten om te keuren volgens de nieuwe EU-regels de ’Regeling houdende tijdelijke maatregelen Plantenziektenwet’. Deze tijdelijke regeling is nu vervallen.
Voorkomen van schadelijke organismen
De nieuwe Plantgezondheidswet richt zich op het voorkomen van de introductie en tegengaan van verspreiding van nieuwe en schadelijke organismen voor planten en plantaardige producten. In de EU-Plantgezondheidsverordening staat dat voor de naleving van de regels een coördinerende autoriteit verantwoordelijk moet zijn. In Nederland is dit de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De vier plantaardige keuringsdiensten zijn competente (bevoegde) autoriteiten geworden voor hun werkterrein.
Uitbreiding bevoegdheden keuringsdiensten
In de nieuwe wet zijn de keuringsdiensten rechtstreeks verantwoordelijk voor de plantenpaspoortcontroles en voor importinspecties. Ook zijn de keuringsdiensten nu zelf verantwoordelijk voor aangelegenheden over RNQP’s. Dit is een in de Europese verordening opgenomen nieuwe categorie schadelijke organismen, die naast voormalige quarantaineziekten ook de vroegere kwaliteitsziekten omvat. Lees meer over de nieuwe indeling van schadelijke organismen op de website van de NVWA.
De NVWA is verantwoordelijk voor aangelegenheden over quarantaine-organismen (Q). Daarvan is het aantal in de EU-Plantgezondheidsverordening aanzienlijk afgenomen. Uitsluitend die ziekten waarvoor uitroeïngsbeleid actief is, staan nog op de Q-lijst. Bekijk hier een actueel overzicht van Q-organismen. De lijst met RNQP-organismen kunt u raadplegen op de website van de EU in document (EU) 2019/2072; zie daarin bijlage IV (bladzijde 30).
Op het gebied van exportcertificering is er geen wijziging in de bevoegdheden. NVWA blijft hier verantwoordelijk. De vier keuringsdiensten voeren feitelijke inspecties en toetsingen uit op basis van een mandaat van de NVWA.
Handhaving
Net als de NVWA krijgen ook de keuringsdiensten meer handhavingsinstrumenten. Zo kan Naktuinbouw bijvoorbeeld straks ook boetes opleggen als bedrijven in gebreke blijven. De komende maanden merken de bedrijven hier nog niks van. Hierover maken de keuringsdiensten eerst nog nadere afspraken met de NVWA.