Hogere afzetprijs kasgroenten voorwaarde voor toekomstbestendige sector
- Meeste Nederlandse glastuinbouwers blijken korte termijn weerbaar tegen hoge energieprijzen
- Stijgende kosten van verdere verduurzaming en personeelstekort zetten inkomen onder druk
- Investeren in duurzame energiebronnen en robotisering cruciaal voor levensvatbaarheid sector
Mogelijk 1 op de 10 glastuinbouwers op korte termijn in problemen
De glastuinbouw is sterk afhankelijk van fossiele energie, waardoor de sector extra kwetsbaar is voor hogere energietarieven. Hoewel de explosieve stijging van de gasprijzen sinds dit najaar goed voelbaar is, weten de meeste Nederlandse glastuinbouwers vooralsnog het hoofd goed boven water te houden. ABN AMRO verwacht dat op korte termijn één op de tien glastuinbouwbedrijven in financiële problemen komt als gevolg van de flink gestegen gas- en elektriciteitsprijzen. Dat de meeste bedrijven overeind blijven, komt doordat zij hun energiecontracten eerder hebben vastgezet, voldoende buffers hebben opgebouwd of hebben geïnvesteerd in duurzame oplossingen. Zodra de winter achter de rug is, zullen de energie- en elektriciteitsprijzen waarschijnlijk dalen, maar normalisering zal naar verwachting pas na 2023 plaatsvinden. Gebeurt dit niet, dan zullen meer bedrijven in de problemen komen.
Meeste tuinders kunnen hogere energieprijzen nog aan, maar inkomens onder druk
Ook zijn er ondernemers die hun teeltstrategie aanpassen, bijvoorbeeld door later te starten met de teelt of belichting uit stellen. Hierdoor zullen productievolumes in 2022 lager liggen. De gestegen energiekosten, maar ook hogere kunstmestprijzen en het tekort aan arbeidskrachten zullen voor een opwaartse druk op de afzetprijzen van glasgroente zorgen. Desalniettemin zal het inkomen, ondanks de hogere prijzen, te lijden hebben van de gestegen kosten. De sector heeft in de afgelopen decennia veel geïnvesteerd in efficiency en leveringszekerheid en de kilo’s per vierkante meter zijn nergens zo hoog als in Nederland. Hierdoor zijn in de afgelopen jaren buffers opgebouwd en heeft de glastuinbouw een sterke concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland. Om dit in stand te houden, moet de sector volgens ABN AMRO een slag maken op het gebied van duurzaamheid, een transparante productie en goed werkgeverschap.
Glastuinbouw moet verduurzaming en robotisering verankeren in bedrijfsvoering
De glastuinbouw moet volgens ABN AMRO stappen zetten richting een nog duurzamere en transparantere productie en het imago als werkgever verbeteren, zodat een stabiele voorziening aan arbeid kan ontstaan. “Ook zien we dat glastuinders de robotisering van hun oogst en teelthandelingen steeds vaker als optie overwegen”, vertelt Jan de Ruyter, Sector Banker Agrarisch van ABN AMRO. “Bedrijven kunnen daarnaast inspelen op nieuwe consumentenbehoeften door te focussen op kwalitatieve productkenmerken, zoals smaak en nutriënten. Zo zal de groeiende behoefte aan plantaardige voeding veel glastuinders in de komende jaren helpen de verkoop te stimuleren. De kosten voor deze investeringen kunnen niet volledig doorberekend worden, omdat de sector zeer concurrerend moet zijn op prijs. Toch kan het niet anders dan dat de prijzen volgend jaar stijgen. Btw-verlaging op groente, zoals woensdag in het regeerakkoord is aangekondigd, zal er hopelijk voor zorgen dat deze prijsstijgingen niet te hoog zijn voor de consument. Desondanks kan de sector deze investeringen niet alleen dragen. Het is daarom belangrijk dat de overheid meedenkt en glastuinders ondersteunt.”
Het hele rapport is hier te downloaden.