Dynamisch, een woord dat terugkomt in het thema van GrootGroenPlus 2023, is zeker van toepassing op Zundert. Het boomkwekerijgebied in en rond Zundert maakt een sterke ontwikkeling door. Was het vroeger vooral bekend om de teelt van bos- en haagplantsoen, nu is het gebied een staalkaart van een breed sortiment dat zowel in de volle grond als onder glas wordt geteeld. Maar de regio Zundert heeft meer dan alleen een scala aan moderne kwekerijen. Er wordt steeds vaker een voortrekkersrol gepakt op de gebieden van innovatie en samenwerking.
De rol van Zundert in feiten en cijfers
De productiewaarde in 2022 van de in heel Zuidwest-Brabant geteelde boomkwekerijproducten bedroeg 233 miljoen euro. Hiervan was het aandeel van het boomkwekerijgebied Zundert 146,5 miljoen euro.
Loonkosten vormen uiteraard een belangrijk deel van de kosten van kwekers en groothandels/exporteurs. In Zundert wordt loon uitbetaald voor 563 FTE in vaste dienst en 495 FTE aan uitzendkrachten. In Zundert omvat de totale beroepsbevolking 10.805 personen. Hiervan neemt de boomkwekerijsector in Zundert met in totaal 1.085 FTE 10% voor haar rekening, 20% van de beroepsbevolking werkt in de agrosector, de helft daarvan dus in de boomkwekerij. In totaal in West-Brabant bedraagt het aantal FTE’s van de boomkwekerijsector 1.683. De cijfers zijn steeds gebaseerd op directe arbeid. Daarnaast zijn er natuurlijk ook transporteurs, toeleveranciers en dienstverleners die kwekerij-gerelateerde arbeid verrichten.
(Bron: Van Oers Agro)
Topbedrijven
Een van de topbedrijven uit Frankrijk is Pépinières Minier uit Beaufort d’Anjou. De combinatie van het zachte klimaat, de zomerse hitte en het vruchtbare slib van de rivier Loire is bevorderlijk voor de productie van winterharde en sterke planten, met vroege bloei. Minier biedt een zeer ruim assortiment (fruit-)bomen, struiken, coniferen, klimplanten, bamboes en grassen. De belangrijkste specialiteiten zijn Hibiscus, Hydrangea (hortensia), Magnolia, Syringa (sering), Wisteria (blauwe regen). Jaarlijks exporteert het bedrijf ongeveer 4 miljoen volwassen planten en 10 miljoen jonge planten. Het bedrijf neemt al jaren deel aan GrootGroenPlus. Aan Olivier Palussière van Minier vroegen we hoe belangrijk hij hun deelname aan GrootGroenPlus vindt. “GrootGroenPlus is een belangrijk evenement omdat het een vakbeurs is voor professionals in de boomkwekerij. Het is geografisch ideaal gelegen in een belangrijk productiegebied en op een goed moment gehouden. Het is een goede gelegenheid om onze klanten te ontmoeten, nieuwe contacten te leggen en onze producten en nieuwigheden te presenteren.”
Hij ziet ook de meerwaarde van de regio Zundert: “De regio Zundert is een belangrijke schakel in de Europese productie van boomkwekerijgewassen. De productie is divers (jonge planten, bomen, containers) en van hoge kwaliteit. De regio is dus zeer geschikt voor de gehele markt, zowel wat de verkoop als de aankoop betreft.”
Gevraagd naar hun exportactiviteiten vertelt Palussière: “Minier Nurseries exporteert naar landen in heel Europa. Wij hebben ook partners over de hele wereld voor de uitwisseling en distributie van nieuwe producten.” De economische situatie is momenteel niet eenvoudig. Palussière: “We worden geconfronteerd met de energiecrisis en de stijging van de grondstofprijzen, maar we passen ons aan. Er is behoefte aan planten, zowel voor particulieren, overheden als bedrijven. Het plaatsen van planten in tuinen en steden is een must. Vergroening is en blijft belangrijk.”
Poolse marktpartij
Polen is al jaren een belangrijke speler op het gebied van boomkwekerijproducten. Een van de belangrijke bedrijven aldaar is Michał Sutkowski Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych (Sutkowski) uit Sinołęka, zo’n 60 km van Warschau. Dit bedrijf opereert dynamisch op zowel de Poolse als de buitenlandse markt. Zij exporteren planten naar Duitsland, Nederland, Denemarken, Finland, Italië, Litouwen, Letland, Estland, Noorwegen, Zweden, Zwitserland, Oekraïne, Kazachstan, Moldavië, Armenië en Roemenië.
Ook aan Michael Sutkowski vroegen we naar het belang van de deelname aan GrootGroenPlus: “Wij nemen voor het eerst deel aan de beurs en daarom is voor ons het belang groot. We hopen onze afzethorizon te verbreden, ons aanbod aan nieuwe klanten te presenteren en bestaande klanten te ontmoeten. Ik denk dat het ook een goed moment zal zijn om met andere producenten te praten, meningen en ervaringen uit te wisselen. Dit zal ons in staat stellen in te spelen op de huidige marktsituatie.”
Sutkowski ziet ook de meerwaarde van teeltgebied Zundert: “Met het brede sortiment wordt de Europese markt voorzien van producten met de hoogste en uniforme kwaliteit. Dit is voor andere producenten uit andere regio’s vaak een uitdaging.”
Hoe ziet Sutkowski de toekomst van de Poolse boomkwekerij?: “De Poolse boomkwekerij is in ontwikkeling en verbetert voortdurend de kwaliteit van de productie. Door de marktsituatie te volgen, kan de groep afnemers naar mijn mening uitbreiden. De Poolse boomkwekerij staat voor grote uitdagingen. De huidige politieke situatie beïnvloedt het leven op alle gebieden. Het vormt zeker ook een bedreiging vanwege de daaruit voortvloeiende stijging van de prijzen en productiekosten en een daling van de koopkracht van de consumenten. Om zoveel mogelijk afnemers van onze producten te bereiken, proberen wij deel te nemen aan evenementen en leggen wij meer nadruk op onze marketingactiviteiten. Alleen door in te spelen op de marktvraag en goederen van de hoogste kwaliteit te leveren, kunnen Poolse boomkwekers hun afzetmogelijkheden uitbreiden en een toonaangevende leverancier worden op de Europese markt en daarbuiten.”
Sutkowski vervolgt: “Een uitdaging is ook de klimaatverandering. Het weer dat steeds moeilijker te voorspellen is, onregelmatigheden waar we geen invloed op hebben en die vaak enorme verliezen met zich meebrengen.” Hij ziet echter ook kansen: “De kansen van de Poolse kwekerij zijn nog steeds de concurrerende prijs voor planten van zeer hoge kwaliteit. Ondanks de inflatie stijgen de prijzen van de planten van de Poolse producenten niet sterk en zijn ze nog steeds concurrerend. De kwekerijsector is in staat snel te reageren op veranderende eisen van de markt en zich aan te passen aan de heersende dynamiek.”
Hoogenraad: “We kweken geen planten, maar bouwen ze”
Hoogenraad Handelskwekerijen BV uit Ederveen is een belangrijke speler in de internationale markt. We spreken ook met eigenaar Sebastiaan Hoogenraad. In de marketingstrategie maakt het bedrijf gebruik van internationale vakbeurzen. Zo zijn zij ook al jaren te vinden op GGP. “Deelname aan vakbeurzen als GrootGroenPlus is goed voor het contact met klanten en leveranciers,” zegt Sebastiaan. “Het is natuurlijk ook een meeting point geworden voor de Europese boomkwekerij, dus erg belangrijk dat we ons laten zien. En uiteraard ook om te voelen wat er speelt in de handel.”
Hoogenraad levert momenteel meer dan 5 miljoen planten, 3000 soorten, waarvan er 1500 zelf worden geproduceerd op de kwekerij in Ederveen. Kwaliteitszorg is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Hoogenraad: “Een van onze principes is “we kweken geen planten, we bouwen ze.” Dit betekent dat we ze meerdere keren per seizoen moeten snoeien. Wanneer onze klanten in september jonge, goed gewortelde planten van ons ontvangen in P9 containers, kunnen ze er zeker van zijn dat deze, afhankelijk van de soort, al 3 tot 4 keer zijn gesnoeid.”
Hoogenraad exporteert momenteel naar alle landen van Europa: Scandinavië en van Oost tot Zuid. Daarnaast ook nog naar Korea, China en Turkije. Wil je je op de internationale markt profileren dan moet je je onderscheiden in die markt. Sebastiaan Hoogenraad: “De breedte van ons assortiment in plantgoed is op geen ander bedrijf zo groot. Dat gaat van fruitgoed, bos en haag, plantgoed in pot, coniferen, heesters en vaste planten. En ook de kleinere bestelhoeveelheid van 80 stuks per soort, maakt ons aantrekkelijk voor een hoop bedrijven. En niet te vergeten de nieuwe soorten die we elk jaar toevoegen.”
Hoe ziet Hoogenraad de toekomst van de Nederlandse boomkwekerij? “Ik zie op korte termijn wel een overschot in sommige artikelen. Maar over het algemeen verwachten we een gezonde groene markt. De vraag naar goed plantgoed wordt niet kleiner en ook het gebruik van groen in het algemeen zal alleen maar toenemen. Nadat we dit jaar onze grootste markt zijn kwijtgeraakt, zie je dat er ook weer nieuwe markten bij komen. Als sector zullen we ons ook moeten inzetten om meer groen in de steden te krijgen. Een bedreiging voor de sector is het probleem om goede medewerkers te krijgen die vakkennis hebben en willen ondernemen. We kunnen het wel een stuk automatiseren en met buitenlandse medewerkers aanvullen, maar dit is niet goed genoeg voor de toekomst.”